Blog 53 2017 Vreselijk land

Gisteren was zo’n dag.
“Alles wordt volgebouwd”, zei ze, toen we langs haar ouderlijk huis reden. Ik bracht ‘s avonds mijn nicht naar huis en parkeerde mijn auto even langs de school tegenover haar woning.  “Elke dag weer moet de rotzooi opgeruimd worden die elke dag weer door de leerlingen op straat gegooid wordt” zei mijn nicht. En ja, het was vooral een zwarte school, alhoewel de naam van de school daar niet op leek te duiden. “En de meesten zijn zo brutaal als wat”.

Die zelfde morgen las ik in de Volkskrant een artikel met als strekking de vertrouwenscrisis.  Schrijvers ventileerden nog maar eens de gedachte dat als we in feite weten dat we een gezamenlijk doel nastreven het ook gemakkelijker wordt onze verschillen te overbruggen. Ik kreeg de indruk van het geschrevene dat onder dat gezamenlijke doel een zo prettig mogelijk leven verstaan werd. Schrijvers zijn respectievelijk wetenschappelijk medewerker en neurowetenschapper aan de Radbouduniversiteit! Goed, het zoveelste stuk met deze strekking (ik noem het intussen een terlouwtje) : ‘we moeten verbinding zoeken in plaats van onze wereld versmallen’, stond er. Deze schrijvers keken vooral naar het schaamteloze Me First in navolging van het America First van Donald Trump. De bevolkingstoevloed van de afgelopen halve eeuw werd niet vermeld. Op dat punt geen versmalling, zou je zo op het eerste gezicht zeggen. Eerder vermeerdering net zoals al die vermeerderingen elders. En misschien zou je de gedachte kunnen opwerpen dat de mens toch niet tegen al die vermeerderingen bestand is en zich een weg terug zoekt. Maar dit soort overwegingen zijn zo te zien niet aan schrijvers als deze besteed. Waar het dergelijke stukjes altijd maar weer aan schort is een gedegen analyse en dat komt omdat men maar aan één ding denkt, de goede boodschap overbrengen. Aan dit soort of aan wat meer dreigende boodschappen geen gebrek.

Die middag liet een beminnelijk kunstliefhebber mij een filmpje zien van het ‘Theatre of wrong decisions’, dat hij blijkbaar een warm hart toedroeg. Het genootschap dat hier achter steekt, bestaat ondermeer uit kunstenaars. Het betreffende filmpje heette brEXIT  en al kon ik de stem, die in het Engels een omineuze tekst van Shakespeare voordroeg, niet goed verstaan, toch wist ik uit wat mij van de tekst doordrong dat Brexit een duidelijke wrong decision was. Punt. De begintekst van het filmpje luidde Is there a way out of nationalism. Blijkbaar was de stem van die Britten die voor het Brexit hadden gestemd een stem uit de krochten van het donkere nationalisme. Ja hoor. Waren de Britten voordat in 1973 besloten werd dat Engeland lid moest worden van de EEG soms ook bedorven nationalisten? Hier werd ons wederom angst en dreiging ingepeperd met de goedkope saus van het nationalisme dat overigens niet verder verduidelijkt wordt. Het woord is blijkbaar genoeg. Weer goedkoop theater, leek me. We spraken nog even door over het intellectuele niveau van kunstenaars en  ik stelde de vraag dat wanneer dat intellectuele niveau niet als al te hoog moest gekwalificeerd worden, wat dan de waarde van hun bijdrage zou zijn.

Een uur of drie daarvoor keek ik thuis nog even terug naar de uitzending van Buitenhof van de afgelopen zondag. De interviewster heette Marcia Luyten, een wat streng ogen dame die door sommige scribenten als politiek correct omschreven wordt. In Buitenhof komen in de aanloop naar de verkiezingen achtereenvolgens wat lijsttrekkers langs. Eerst Marianne Thieme van de Partij van de Dieren. Zij mocht praten over Duurzame Ontwikkeling omdat de mens zoals deze nu bezig is, een gevaar is voor de ecosystemen, de grondstofvoorraden en het geluk. Over natuur en ruimte hoorde ik trouwens niets. Wat we ook niet hoorden was het gevaar van het aantal mensen; van de demografische druk dus, hier en elders in de wereld. Haar verhaal behoeft dus nog uitbreiding. Maar je hoort dat eigenlijk nooit. Zou het de heimelijke voorliefde voor de immigratie zijn die mensen als zij er van weerhoudt over de bevolkingsdruk te spreken? Ik luister dan al niet meer naar hen. Ik ga niet met een halve agenda mee, terwijl men doet alsof dat de hele is. Sandra Phlippen van het AD zei haar verder nog dat als zij zo voor economische krimp was, al die armen waar zij zich zo om zegde te bekommeren en die blijkbaar nog steeds massaal toegelaten behoren te worden (u weet wel de westerse waarde van de gastvrijheid - we zijn tenslotte een waardengemeenschap) niet betaald konden gaan worden, want we leven immers in een geldeconomie al zei ze dat er niet bij.
Na Thieme kwam Jan Roos van VNL. Marcia Luyten probeerde hem voortdurend met de PVV te vergelijken. Maar hij trapte er niet in. Verder probeerde ze hem te tackelen door hem bijvoorbeeld voor te houden dat het toelaten van 100.000 (!)  moslims gedurende de laatste vijf jaar misschien toch wel meeviel. Altijd die perverse retorische truc bij de multiculturelen of hoe je hen ook kan noemen. Allemaal varianten op ‘het valt wel mee’, intussen jezelf uit de wind houden en tegelijk proberen de opponent mee te krijgen met dat ‘het valt wel mee’ of hem anders aan te vallen met andere middelen. Hetzelfde verhaal bij de veronderstelde daling van de criminaliteit die vooral allochtoon gerelateerd is, al werd er dat niet bij vermeld. Hoewel Jan Roos zei dat er veel minder aangifte gedaan werd omdat men er geen vertrouwen meer in had, was ook hier Marcia’s boodschap dat het toch wel meeviel. Het ging toch de goeie kant op! Alle criminaliteit van ooit en van nu, foetsie weg. Alle vragen hieromtrent ook foetsie weg. Nee, er is bij mensen zoals Marcia in al die decennia weinig of geen voortschrijdend inzicht te beleven. Het lijkt enkel maar erger te worden. Vreselijk land. Ik zou niet weten van welk gezamenlijk doel we kunnen spreken. Bestaat ook niet. En het zijn veelal dezelfde mensen die misprijzend over Het Volk spreken, maar wel weg zwijmelen bij woorden als samen, gezamenlijkheid, verbinding en eenheid. Alle grond dus voor een stevige scepsis.